رشد موها در انسان و بهداشت موها

مو در انسان علاوه بر نقش داشتن در سلامت جسم، به سلامت روح و روان و حفظ ارتباطات اجتماعی و جنسی نیز کمک می کند. پیدایش مو در برخی نواحی ( مثل ناحیه تناسلی و زیر بغل) تا مرحله بلوغ صورت نمی گیرد. اولین موها در هفته نهم دوران جنینی در منطقه ابروها، لب بالا و چانه به وجود می آیند، ولی در سایر نواحی بدن در حدود ماه چهارم ظاهر می شوند.

انواع مو در بدن انسان

در طول زندگی پیاز موی جدیدی در بدن انسان ایجاد نخواهد شد. به طور کلی 5 میلیون پیاز مو در بدن وجود دارد که یک میلیون آن در سر و صورت و در حدود یک هزار عدد در قسمت سر است. در پیشانی و گونه حدود 800 عدد پیاز مو در هر سانتی متر مربع وجود دارد. در صورتی که در قسمت ران 100-50 عدد می باشد. با زیاد شدن سن، موهای سر از بین خواهند رفت. در مردهای 20-30 ساله حدود 615 پیاز مو در هر سانتی متر مربع از سر وجود دارد. ولی در بین سنین 50-30 سالگی به 485 و در 90-80 سالگی به 435 عدد خواهد رسید.

موهای زهار در مردان در سنین 15-13 سالگی و در زنان 13-11 سالگی به وجود می آیند. موهای زیر بغل در حدود 2 سال بعد از رویش موهای زهار پدید می آیند. موهای صورت همزمان با پیدایش موهای زیر بغل ظاهر می گردند که ابتدا در گوشه های لب و سپس در سایر نواحی گسترده می شوند.

موهای سبیل قبل از گونه و ریش می رویند. ظهور و تکامل موها در گردن، سینه، پشت و اندام ها تنها بستگی به تغییرات و بلوغ جنسی دارد و غالبا تا چهل سالگی به طول می انجامد.

تقسیم بندی موها بر اساس فاز رشد

موهای انسان بر اساس فاز رشد به سه دسته تقسیم می شوند:

• موهایی که در مرحله انتقالی هستند، حدود 85 تا 90% موهای سر را شامل می شوند. این مرحله غالبا 3 سال ( 1000 روز) طول می کشد.
• موهایی که در مرحله انتقالی هستند، حدود حدود 10 تا 15 درصد موهای سر را شامل می شوند. در این فاز تمام فعالیت های رشدی مو متوقف گردیده است و مو آماده رفتن به مرحله استراحت می شود.
• موهایی که در حال استراحت هستند، تنها 3 درصد موهای سر را شامل می شوند. این مرحله غالبا 3-4 ماه طول (100 روز) طول می کشد و در نهایت مو خواهد ریخت.

به طور متوسط روزانه 100 تا مو می ریزد که در زمان شستن این تعداد تا 2 برابر افزایش می یابد. در دوران حاملگی و زایمان نیز ریزش مو به صورت موقتی تشدید می شود. موهای ناحیه ابرو و مژه دوره استراحت طوانی تر و دوره رشد کوتاهترین دارند. به همین علت موهای این نواحی کوتاه می مانند.

ریزش طبیعی موها

همان طور که در بالا گفته شد؛ موهایی که در مرحله استراحت هستند، به طور طبیعی ریزش خواهند کرد. مویی که در این فاز است در قسمت قاعده اش کمی کلفت تر به نظر می رسد (در اصطلاح می گویند موهای چماقی شکل) به خاطر این شکل خاص، ممکن است فرد تصور کند که مو از ریشه خارج شده ولی در واقع این موها جزیی از صد عدد ریزش در روز هستند.

میزان رشد موها

موی سر روزانه 3 تا 4 دهم میلی متر به طولش افزوده می شود. به طور متوسط 70 سانتی متر و در برخی افراد 100 سانتی متر رشد خواهد کرد. موی بدن حدود 2 دهم میلی متر در روز بلند می شود و در نهایت 3-1 سانتی متر خواهد شد.

سن، جنس، تغذیه و عوامل ارثی در رشد موها موثر می باشند. موهای بدن زنان کندتر از مردان رشد می کند در حالی که موی سر خانم ها رشد طولی بیشتری نسبت به آقایان دارد. رشد طولانی و سریع موها در خانم ها توسط عوامل ارثی کنترل می شود و همین موضوع سبب می شود که برخی از خانم ها دارای موهای بلند باشند ولی در برخی دیگر هرگز موهایشان از سطح شانه ها نمی تواند فراتر رود.

بهداشت موها

عواملی می توانند رشد موها را تحت تاثیر قرار دهند که به آن ها اشاره می شود :

1- ایجاد کشش روی موها و کوتاه کردن موها

کوتاه کردن مو هیچ اثر اثبات شده ای بر رشد مو ندارد ولی تحت کشش قرار دادن مو توسط شانه زدن های خشن یا محکم بستن آن به ریشه مو آسیب می زند. این کار مو را ضعیف می کند و سبب ریزش موها در شقیقه ها و پیشانی – که غالبا بیشترین کشش را تحمل می کنند – خواهد شد. موهای مجعد در صورتی که در خلاف جهت رشد طبیعی شانه زده یا کشیده شوند ممکن است دچار آسیب و ریزش گردند. از دیگر عواملی که در ریزش مو موثر هستند می توان این ها را نام برد:
– برش و شانه کشیدن های خشن، طولانی و مکرر
– ماساژهای شدید پوست و موی سر هنگام استحمام
– خشک کردن مو خشن موها ( بهترین خشک کردن موها عبارت از جذب خیسی مو با ضربات ملایم حوله می باشد)

2- ایجاد فشارهای موضعی بر پوست سر:

در اطفالی که به پشت خوابانده می شوند و مریض هایی که مدت طولانی بی حرکت به پشت قرار می گیرند مناطقی از طاسی دیده شده که شاید به علت نقصان در خونرسانی پوست سر ایجاد شده باشند.

3- آب و باد داغ

سشوارها، فر زننده ها (بیگودی ها) و صاف کننده های مو (اتوهای مو) غالبا از وزش های داغ استفاده می کنند، که موجب آسیب به ریشه مو خواهند شد. دوش آب داغ نیز به مو آسیب می زند.

4- فرآورده های بهداشتی

تنها فرآورده ای که ثابت شده به ریشه مو می تواند نفوذ کند “ماینوکسیدیل” نام دارد. بنابراین محصولات آرایشی که ادعای بازسازی مو دارند غالبا از جهل مصرف کنندگان سود می برند.
از طرف دیگر رنگ موها و حالت دهنده ها به علت دارا بودن مواد سمی احتمال آسیب زدن به پوست و مو را دارند. معتبر بودن تولید کننده آن ها نیز دلیلی بر بی اثر بودن مضرات آن ها نیست اما به هر حال بهتر از تولید کننده معتبر خرید شوند.