کاربرد پلاسما در پزشکی

کاربرد پلاسما در پزشکی چیست ؟

پزشک : دکتر محمد موسوی متخصص جراحی عمومی دسته بندی : اخبار

پلاسما در کنار سه فاز اصلی ماده یعنی جامد، مایع و گاز به عنوان یکی از چهار فاز اصلی در نظر گرفته می شود و در واقع، یک گاز شبیه خنثی است. پلاسما از نظر حرارتی به دو دسته حرارتی با دمای بالا و غیر حرارتی با دمای پایین، طبقه بندی می شود و به همین خاطر در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از کاربردهای پلاسما در پزشکی است که طی سال های اخیر مورد استقبال قرار گرفته است.

پلاسمای پزشکی

اصطلاح پلاسمای پزشکی به درمان مستقیم سلول های انسانی با پلاسما اشاره دارد. ترکیبی از عوامل فعال مختلف و طیف وسیع اثرات مثبت بر روی بیماری های مختلف به خصوص بیماری های پوستی، کاربرد پلاسما در پزشکی را طی سال های اخیر جذاب تر کرده است به گونه ای که از ترمیم و بهبود زخم گرفته تا درمان سرطان را شامل می شود. به دلیل خاصیت ضد باکتریایی پلاسما، از این ماده در استریل کردن لوازم و قطعات پزشکی و هم چنین ترمیم زخم ها و از بین بردن عفونت های چشمی استفاده می شود.

پلاسمای پزشکی، سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و روند تکثیر سلولی را تسریع می بخشد، به همین خاطر از این ماده می توان به عنوان یک درمان جدید در سرطان، استفاده کرد. یکی از مهم ترین کابردهای پلاسما در پزشکی، در ترمیم و التیام زخم است و بی آن که آسیبی به بافت های سالم اطراف وارد شود، میزان تشکیل بافت اسکار را به حداقل خواهد رساند. در پزشکی، از دو نوع پلاسمای سرد و گرم استفاده می شود که هر یک در درمان و بهبود شرایط خاص، مزایایی را به همراه دارند، که در ادامه به بررسی بیشتری خواهیم پرداخت.

از جمله برتری های استفاده از پلاسما در پزشکی نسبت به دیگر روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • عدم بروز درد و ناراحتی حین انجام روش،
  • انجام آن در دمای اتاق،
  • کارایی بسیار موثر و ایمن در ترمیم زخم ها،
  • بدون هیچ گونه عوارض جانبی.

دستگاه پلاسما

پلاسما در پزشکی چه کاربردهایی دارد؟

کاربرد پلاسما در ترمیم و بهبود زخم 

پلاسما، حاوی اشعه ماوراء بنفش، ذرات باردار و اجزای اتمی است که همگی بر روی باکتری ها، قارچ ها و دیگر پاتوژن ها تاثیر می گذارند و می توانند باعث از بین رفتن دیواره سلولی آن ها شوند. از طرفی، جریان الکتریکی که به صورت موضعی اعمال می شود نیز می تواند باعث تخلیه محتویات سلولی و در نهایت، نابودی باکتری و میکروب شود.

از پلاسما می توان برای کنترل خونریزی از زخم ها و جراحات نیز استفاده کرد.

کاربرد پلاسما در مشکلات پوستی

 پلاسما یکی از روش های موثر در درمان ضایعات پوستی و زگیل هاست و از آن جایی که به تسریع روند کلاژن سازی کمک می کند، می تواند نتایج بسیار خوبی را در از بین بردن چین و چروک های پوستی، آکنه و جوش و هم چنین رفع افتادگی پلک ها به همراه داشته باشد. از این روش هم چنین می توان برای از بین بردن ترک های پوستی دوران بارداری یا استرچ مارک ها نیز استفاده کرد. در واقع، پلاسما را می توان به عنوان روش جایگزین روش های دردناک و پر هزینه جراحی ها نیز در نظر گرفت.

کاربرد پلاسما در حوزه زنان 

پلاسما یکی از روش های ایمن و موثر در درمان عفونت های قارچی و باکتریایی زنان است که با استفاده از دستگاهی به نام پلاسما جت انجام می شود. از دیگر کاربردهای پلاسما در این حوزه پزشکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • رفع سوزش ادرار،
  • درمان قطعی عفونت واژن،
  • روشن سازی واژن،
  • درمان بی اختیاری ادرار.

انواع پلاسما در پزشکی

در پزشکی عمدتا از دو نوع پلاسمای سرد و گرم استفاده می شود، که هر یک مزایا و کاربردهای خود را دارد:

پلاسمای سرد در پزشکی

پلاسمای سرد، پلاسمایی است که دمای الکترون ها بالاتر از دمای یون ها و نوترون هاست و در واقع، تعادل ترمودینامیکی وجود ندارد. این نوع پلاسما در پی ارسال الکترون های بسیار سریع و از طریق گازهای هلیوم و هوا ایجاد می شوند، به گونه ای که الکترون ها با انرژی بسیار زیاد به اتم ها و مولکول ها برخورد می کنند و ترکیبی از الکترون های آزاد و یون های آزاد ایجاد خواهد شد. از آن جایی که این نوع پلاسما، دمای زیادی را انتقال نمی دهد و دمایی در اندازه دمای اتاق دارد، پلاسمای سرد نامگذاری شده است.

مکانیسم عمل پلاسمای سرد به این صورت است که به DNA میکروبی آسیب می زند، بی آن که کوچک ترین آسیبی به بافت ها وارد شود، به همین خاطر این نوع پلاسما، روش جدیدی برای نابود کردن میکروب ها در نظر گرفته می شود.

کاربرد پلاسمای سرد در پزشکی

از پلاسمای سرد علاوه بر پزشکی، در دندانپزشکی و عصب کشی دندان ها بدون احساس درد و هم چنین انعقاد خون و ترمیم زخم های عمیق و عفونی نیز استفاده می شود. در کل، کاربردهای این نوع پلاسما عبارت است از:

  • از بین بردن میکروب های در حال رشد در زخم ها،
  • استریل کردن سطوح،
  • ترمیم و بهبود زخم ها،
  • نابودی سلول های سرطانی،
  • رفع عفونت های چشمی،
  • درمان مشکلات قارچی پوست و مو.

پلاسمای DBD

پلاسمای DBD یا تخلیه سد دی الکتریک، در واقع پلاسمای سرد در نظر گرفته می شود چرا که ما بین سطح دی الکتریک و پوست ایجاد می شود و افزایش دما ندارد، یعنی در دمای اتاق انجام می شود. لایه های دی الکتریک، همانند یک مانع، جلوی جرقه های حاصل از تخلیه را می گیرند و میدان الکتریکی که تشکیل می شود، اگر به اندازه کافی قوی باشد، باعث می شود گاز محصور شده یونیزه شود و در نهایت، پلاسما تشکیل خواهد شد. از این نوع پلاسما برای درمان زخم های مزمن و عفونی و هم چنین رفع التهابات پوستی نیز استفاده می شود.

پلاسمای گرم در پزشکی

تخلیه الکتریکی میان سوزن و پوست، منجر به تشکیل پلاسما و بخار شدن بافت می شود و تخلیه الکتریکی به این صورت است که هنگام برخورد با سطوح و بافت به سرعت سرد می شود و در سطح تخلیه خواهد شد، بدین معنا که هیچ جریان الکتریکی از بافت عبور نمی کند.

کاربرد پلاسمای گرم در پزشکی

پلاسمای گرم عمدتا در زمینه زیبایی پزشکی کاربرد دارد، از جمله:

  • بهبود شل شدگی و افتادگی پوست،
  • رفع چروک های دور چشم،
  • از بین بردن ترک های پوستی،
  • رفع خال های برجسته،
  • از بین بردن اسکار و جای زخم.
تاریخ انتشار : 1400-11-19
مطالب پیشنهادی

لیستی از مطالب که شاید شما بپسندید

دیدگاه ها
نام و نام خانوداگی
متن پیام