لیپوم یا غده چربی زیر پوست چیست ؟

علت ایجاد لیپوم

علت اصلی تشکیل لیپوم به طور قطعی مشخص نیست. اما برخی افراد ژن های معیوبی را از والدین خود به ارث می برند که می توانند در بروز لیپوم دخیل باشند. در برخی موارد، آسیب و جراحت در یک ناحیه می تواند از دلایل تشکیل لیپوم باشد. از جمله عوامل موثر در تشکیل لیپوم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نداشتن تحرک بدنی : برخی پزشکان معتقدند که لیپوم در افرادی که تحرک بدنی ندارند، بیشتر شایع است.

ژنتیک : لیپوم اغلب زمینه خانوادگی و ارثی دارد و ژن ها دخیل هستند.

سن : گرچه لیپوم می تواند در همه افراد دیده شود، اما عمدتا در افراد بزرگسال 40 تا 60 سال، بیشتر شایع است.

برخی شرایط پزشکی خاص : افراد با سابقه سندرم گاردنر (شرایط ارثی که با تشکیل تومورهای خوش خیم و بدخیم همراه است) بیشتر در معرض لیپوم خواهند بود.

علائم و نشانه‌های لیپوم یا غده چربی

لیپوم ها می توانند در هر ناحیه ای از بدن تشکیل شوند و معمولا با نشانه های زیر همراه هستند:

• به راحتی و با فشار جزئی انگشتان دست به حرکت در می آیند.
• نرم هستند و به صورت توده بیضی شکلی زیر پوست احساس می شوند.
• عمدتا در گردن، شانه ها، کمر، شکم و بازوها تشکیل می شوند.
• از لحاظ اندازه کوچک و در حدود 5 سانتی متر هستند، اما می توانند رشد کنند.
• روند رشد آهسته ای دارند.
• می توانند همراه با درد باشند، به خصوص اگر رشد کنند و به اعصاب فشار بیاورند.

به ندرت پیش می آید که لیپوم تبدیل به یک شرایط پزشکی جدی شود، اما با این حال توصیه می شود در صورت مشاهده علائم زیر، به پزشک مراجعه شود:

• افزایش اندازه غده چربی،
• دردناک شدن غده چربی،
• قرمز شدن توده،
• سفت شدن توده چربی.

تشخیص لیپوم

لیپوم عمدتا از طریق معاینه فیزیکی تشخیص داده می شود و پزشک با لمس توده به این نتیجه می رسد که آیا لیپوم با درد همراه است یا خیر. در برخی موارد، ممکن است نیاز به انجام بیوپسی باشد تا تشخیص قطعی سرطانی نبودن لیپوم داده شود. جهت انجام این روش، نمونه کوچکی از غده چربی برداشته می شود و جهت بررسی های بیشتر زیر میکروسکوپ، به آزمایشگاه ارسال خواهد شد.

گاها، لیپوم با کیست اشتباه گرفته می شود، به همین خاطر نیاز است تصاویر شفافی از توده در اختیار پزشک قرار بگیرد تا تشخیص دقیق تری داده شود. تست های تصویربرداری مانند سی تی اسکن و MRI علاوه بر این که به تشخیص تمایز میان کیست و لیپوم کمک می کنند، محل تشکیل لیپوم و هم چنان میزان عمیق بودن و این که آیا به اعصاب یا دیگر بافت ها فشار وارد می کند یا خیر، را نیز نشان می دهند.

درمان لیپوم

لیپوم عمدتا بی ضرر است و نیازی به درمان و جراحی پیدا نمی کنند، مگر این فرد از علائمی مانند درد شکایت کند. برداشت غده چربی عمدتا در شرایط زیر تجویز می شود:

• سرطانی بودن توده چربی،
• سریع بودن روند رشد توده یا بزرگ شدن توده،
• تداخل با عملکردهای طبیعی بدن،
• ایجاد مشکلات زیبایی.

روش های برداشت لیپوم

جراحی : لیپوم عمدتا به روش جراحی برداشته می شود، به این صورت که برش کوچکی در پوست ایجاد می شود و غده چربی خارج خواهد شد. فرد تحت بیهوشی یا بی حسی موضعی قرار می گیرد، همان روز به منزل بر می گردد و قادر به انجام کارهای عادی و روزانه خود خواهد بود.

لیپوساکشن : در این روش، برش قابل توجهی برای برداشت کل غده چربی زده می شود، هم چنین امکان برداشت برخی از لیپوم ها با استفاده از لیپوساکشن نیز وجود دارد. جهت انجام این روش، برشی بر روی پوست زده می شود، لوله ای ظریف و توخالی از طریق برش ایجاد شده وارد پوست می شود تا توده ای از سلول های چربی خارج گردد.

بعد از پایان جراحی، توده چربی جهت بررسی های بیشتر به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. لازم به ذکر است که روش های جراحی و برداشت لیپوم، تنها یک اسکار کوچک بر جای می گذارند که به مرور بهبود می یابد و ممکن است ظاهری مانند یک زخم داشته باشد. از آن جایی که لیپوم عمدتا بر روی سطح بدن تشکیل می شود، برداشت جراحی آسیبی چندانی را به همراه ندارد، این بدان معناست که دوره نقاهت بسیار کوتاه و سریع است و فرد هیچ گونه محدودیتی در فعالیت های روزانه خود نخواهد داشت.

گزینه های دارویی مانند تزریق استروئید می توانند به کوچک شدن غده چربی کمک کنند، اما آن را به طور کامل از بین نمی برند.

پیشگیری از بروز لیپوم

شرایطی که منجر به لیپوم می شوند، وراثتی هستند و از طریق خانواده به ارث می رسند به همین خاطر، امکان پیشگیری از بروز آن ها وجود ندارد. اما رعایت یک سری موارد می تواند احتمال تشکیل لیپوم یا غده چربی را به حداقل برساند. از جمله:

• دوری از مصرف مشروبات الکلی،
• کم کردن وزن، چرا که ارتباطی میان چاقی و احتمال ابتلا به غده های چربی و لیپوم وجود دارد.
• رژیم غذایی سالم و دوری از مصرف غذاهای چرب،
• داشتن تحرک بدنی و ورزش کردن چند روز در هفته.